De Meltemi winden op Karpathos, je hebt er vast over gehoord of lezen. Als je de Griekse Facebookgroepen mag geloven ga je niet naar Karpathos, het waait er altijd keihard! Tja, dat het kán waaien op Karpathos (en niet zo’n beetje ook) staat vast. Maar is het echt non-stop storm? In deze uitgebreide blog duiken we in de Meltemi-winden, specifiek hoe ze Karpathos beïnvloeden. Want hoe sterk zijn ze nou eigenlijk? Wat is de windiest month? En vooral: is Karpathos echt te winderig voor een relaxte vakantie? Laten we alle misverstanden de wereld uit helpen!
Wat is een Meltemi wind?
Meltemi, ook wel Etesian wind genoemd, is een seizoensgebonden wind in de Egeïsche Zee. De naam “Meltemi” komt waarschijnlijk van het Italiaanse “mal tempo”, oftewel slecht weer, maar in de praktijk ervaren veel mensen het eerder als een welkome bries. Deze winden waaien meestal uit het noorden of noordwesten en kunnen behoorlijk krachtig zijn, vooral in de zomermaanden.
Seizoensverschijnsel: De Meltemi is het sterkst van eind mei tot september, met een piek in juli en augustus.
Oorsprong: Meltemi-winden “vallen” als het ware via de Bosporus naar het zuiden, waar ze Griekenland en Turkije aandoen.
Hoe ontstaan Meltemi winden?
Het ontstaan van de Meltemi hangt samen met drukverschillen tussen het koele Balkan-gebied (hogedruk) en de hete, oostelijke Middellandse Zee (lagedruk). De lucht stroomt van het hogedrukgebied naar het lagedrukgebied, waarbij de Egeïsche Zee als een windtunnel fungeert.
- Hogedrukgebied boven de Balkan.
- Lagedrukgebied boven de hete Middellandse Zee, vooral in de zomer.
- Versnelling door smalle zeeëngtes en berglandschappen – hallo, krachtige windstoten!
Gevolg: Sterke, noordelijke wind, die soms dagenlang kan aanhouden.
Wind data op Karpathos: hoe vaak en hoe hard waait het echt?
In 2023 hebben we iedere dag in Afiartis (de winderigste plek van Karpathos) de windsnelheid bijgehouden. Wat blijkt?
- Er waren maar 2 à 3 weken per jaar waarin de wind boven de 6 Beaufort (Bft) kwam, wat voor veel reizigers als “te” winderig wordt ervaren.
- In augustus 2023 waren er zelfs maar een handjevol dagen met écht harde wind.
- Gek genoeg was september juist vaker boven de 6 Bft!
Tabel (indicatief):
- 0-5 Bft: Meeste mensen ervaren dit als “prima, zelfs fijn”.
- 6 Bft (~39-49 km/u): Wordt door velen al als oncomfortabel of “te” winderig gezien.
- >7 Bft (50+ km/u): Echt stormachtig, kan ferry’s annuleren.
Let wel: deze data zijn gemeten in Afiartis, bij de luchthaven – dat is veruit de meest winderige locatie van Karpathos. In andere gebieden zoals Kyra Panagia, Apella of Amoopi is het regelmatig 1 à 2 Bft minder.
Waarom Karpathos winderiger is dan andere eilanden
- Ligging: Karpathos ligt tussen Kreta en Rhodos in, in een smalle zeestraat waar de wind doorheen “geperst” wordt.
- Reliëf: De bergen op het eiland zorgen voor valwinden, met name in het zuiden.
- Vlakke kust bij Afiartis: Hier kan de wind ongehinderd over het water razen, wat perfect is voor windsurfen!
Plekken als Pigadia (de hoofdstad), Amoopi en Kyra Panagia liggen beschut in baaien of achter bergketens, waardoor je soms nauwelijks wind hebt terwijl Afiartis “op hol” slaat.
Wanneer waait het het hardst? (Meltemi-maanden)
De Meltemi kan technically van mei t/m oktober aanwezig zijn, maar piekt vrijwel altijd in juli en augustus.
- Topmaanden: Juli en augustus. Dan is de kans op meerdere dagen 6+ Bft het grootst.
- Variaties: Soms is augustus juist rustiger en september harder, want het weer blijft onvoorspelbaar.
- Dag-nachtritme: Vaak is de wind in de middag op z’n sterkst en neemt hij af na zonsondergang. Toch kan de wind ook ’s nachts soms aanhouden.
Tips voor als het hard waait op Karpathos
- Zoek beschutte plekken
- Karpathos is noordwestelijk georiënteerd qua wind. Wil je minder wind? Ga dan naar Kyra Panagia, Pigadia, Amoopi of Apella.
- Kledingkeuze
- Neem altijd een vestje mee voor de avond, zelfs in juli of augustus. En meiden: een biker short onder die wapperende jurkjes is geen overbodige luxe!
- Check de Windy-app
- Deze app geeft vrij nauwkeurig aan op welke dagen de wind wat rustiger is. Handig als je de dag wilt plannen!
- Zie de voordelen
- Minder muggen, natuurlijke airco, en topcondities voor watersport (windsurfen, kiteboarden).
Wat te doen op winderige dagen in Griekenland?
Niet alleen Karpathos heeft te maken met de Meltemi. Denk aan Paros, Naxos, Mykonos en Santorini – allemaal bekende windbestemmingen.
- Watersport: Windsurfen en kitesurfen zijn juist geweldig met een flinke bries.
- Andere stranden: Afhankelijk waar de wind vandaan komt kun je er voor kiezen om juist dié kant te bezoeken waar het dus minder waait.
- Verken dorpjes: In de bergdorpen is de wind soms minder sterk door de beschutting en dat geldt ook voor de winkelstraten in Pigadia. Dwaal lekker door de pittoreske straatjes en drink een frappé bij een café.
Hoe sterk is de Meltemi en wanneer worden ferry’s geannuleerd?
De ferries naar Karpathos slaan in de winter eerder een ritje over dan in de zomer is onze ervaring. Maar hier kan je o.a. rekening mee houden:
- 4-5 Bft (11-21 knopen): Meestal geen probleem; boten varen normaal.
- 5-7 Bft (17-33 knopen): Nog steeds gaan de grote ferries, maar kleine veerboten of catamarans kunnen hinder ondervinden.
- 8-10 Bft (meer dan 60 km/u): Dit is echt stormachtig; ferries kunnen vertraging of annulering hebben.
Tip: Houd de website van je ferrymaatschappij in de gaten en gebruik de Windy-app om te zien of er een storm op komst is.
Waarom sommige eilanden (bijna) geen Meltemi voelen
- Bescherming door bergen: De Ionische Eilanden (Corfu, Kefalonia, etc.) worden beschut door het Griekse vasteland.
- Saronische eilanden (Athene-regio) liggen ook achter bergketens, waardoor de wind al grotendeels is “uitgewoed”.
Met andere woorden: de zuidelijke Egeïsche Zee (Cycladen en Dodekanesos) krijgt de volle laag, terwijl de westelijke kant van Griekenland (Ionische Zee) relatief windstil kan zijn.
Mythologie en geschiedenis van de Meltemi
In de Griekse mythologie werden de noordenwinden geassocieerd met de god Boreas, die in Thracië zou wonen en gevreesd werd door zeelieden. Het is ook bekend dat de oude Grieken hun zeetochten planden rondom deze winden. Moderne geschiedenis wijst op Philip van Macedon (vader van Alexander de Grote) die bewust de Meltemi gebruikte om strategische vloten te positioneren.
Kort samengevat: wel of niet bang zijn voor de wind?
Meltemi Karpathos mag dan “berucht” zijn, de realiteit is dat het lang niet altijd stormt:
- Data toont aan dat de wind maar een beperkt aantal dagen écht boven 6 Bft komt.
- Locatie: Afiartis is verreweg het winderigst; in Amoopi, Pigadia en Kyra Panagia kan het zelfs windstil zijn.
- Voordelen: koele bries, geen muggen, topcondities voor wind- en kitesurfen.
- Nadelen: Kan een paar dagen flink doorzetten, wat vervelend is voor zonaanbidders, ferry’s en bootexcursies.
Ons advies: laat je niet afschrikken door wilde verhalen. De wind is er, ja, maar heel vaak is dat gewoon een heerlijke, verfrissende bries. En als je toch pech hebt met écht harde wind, verken dan vooral de beschutte delen van Karpathos. Er is genoeg te zien en te doen!
Benieuwd naar het weer op Karpathos?
Karpathos geniet het grootste deel van het jaar van aangename temperaturen en heel wat zonuren. Zelfs wanneer de wind wat sterker is, blijft de temperatuur doorgaans mild. In onze aparte blog over het weer op Karpathos vind je uitgebreide informatie over temperaturen, zonnige dagen en wanneer je de beste kans hebt op heerlijk zomers weer.
Geniet van de wind en ontspan!
De Meltemi op Karpathos is niet alleen een vloek. Het geeft ook een unieke charme aan het eiland, houdt de temperatuur dragelijk in de hete zomers en maakt het tot een windsurf-paradijs. Dus pak je vestje, check de Windy-app voor boottochten en laat je verrassen door de veelzijdigheid van Karpathos – mét of zonder heftige wind.